"Goodbye" is the saddest word...

Nu is er dan toch echt een eind gekomen aan onze stageperiode in Ghana. De afgelopen week stond voornamelijk in het teken van ons afscheid op de verschillende werkplekken.

Er stonden twee etentjes op de planning. Dinsdagavond waren we uitgenodigd bij Yaw, audioloog van het Centre. Zijn vrouw had verschillende Ghanese gerechten klaargemaakt, waarvan we allemaal een beetje konden proberen. Ik vond het allemaal even lekker! Omdat ik in het begin wat overmoedig was geweest, kon ik aan het eind echt nog maar een beetje eten. In deze vegetarische familie werd in alle gerechten soja verwerkt, wat de smaak op den duur wel eentonig maakte. Na het eten zette Yaw een dvd op over de Hare Krishna, waarvan hij fanatiek aanhanger is. Nu heb ik al eens een ervaring met dit geloof meegemaakt in Schotland, dus werd ik een beetje bang dat hij ons wilde bekeren. Dat bleek wel mee te vallen. Hij verwachtte alleen onze aandacht voor de een uur durende slaapverwekkende documentaire (met National Geographic-achtig commentaar en rustgevende muziek op de achtergrond) over rituelen langs de heilige rivier Ganges en we kregen nog een boekje van hem mee (misschien toch een subtiele poging ons te bekeren???).
Woensdagmiddag gingen we, met onze magen nog halfvol van de vorige avond, lunchen bij Pinky, een lerares van de school in Buduburam. Zij had een enorme hoeveelheid fufu en groundnutsoup voor ons klaargemaakt en daarbij kregen we nog overheerlijke papaya's. Met de beste wil van de wereld lukte het ons niet ons bordje leeg te eten. De rest van de dag had ik geen honger meer. Tijdens het eten stond constant keihard de tv aan met een of andere superslecht geacteerde film, waarin iedereen met iedereen vreemd leek te gaan. Pinky ging er helemaal in op en ik had dan ook het vermoeden dat ze de tv meer voor haarzelf dan voor ons had aangezet.

Tussen de 'examinations' door was het ons gelukt alle kinderen eenmaal per week in te plannen. We hebben met iedereen een afscheidsspel gespeeld. In Winneba deden we dat in kleine groepjes, in Buduburam individueel. We verstopten door de hele therapieruimte prikkers, met daaraan kaartjes van verschillende dingen die ze in de therapie geleerd hadden (kon per kind verschillen). Als ze alle prikkers gevonden hadden, speelden we memory. Met elke goed uitgevoerde opdracht van het kaartje verdienden ze een beurt in het spel. Dit was een erg leuke afsluiting en meteen een goede controle of het geleerde is blijven hangen. In Winneba was het ook erg leuk om te zien hoe de kinderen elkaar probeerden te helpen. Naast dat spel waren ook mijn nieuwe haren een grote attractie voor de kinderen en ze konden het niet laten er even aan te zitten.

Het zou natuurlijk een wonder zijn als de laatste werkdagen ineens wel zouden verlopen zoals verwacht, maar op donderdag gebeurden er toch wel erg veel onverwachte dingen. 's Ochtends verliep nog alles volgens plan. Na de laatste twee rondes afscheidsspellen gingen we naar de school voor ons afscheid. Alle kinderen en leraren zaten klaar in een grote kring. De kinderen 'zongen' een lied voor ons in gebarentaal. Daarna hield de lerares een kort dankwoordje. Als cadeau voor de kinderen hadden we een bal, die we symbolisch aan Eric overhandigden. Om te laten zien dat hij hem zou delen, gooide hij hem een voor een naar elk kind over. Daarna kwam hij bij mij op schoot zitten en benadrukte nog maar eens dat wij 'friends' zijn. Voor de school hadden we een cd gemaakt met alle foto's. Alle kinderen kregen een lolly en voor de leraren was er een groot blik koekjes. Na een laatste knuffel voor de kinderen en een handdruk voor de leraren was het tijd om aan onze volgende afscheidstour te beginnen: onze bezoekjes aan de kinderen van de Father John School. Tot onze grote verbazing was de school dicht. Het bleek dat de leraren een workshop hadden en de kinderen daarom geen school hadden. Dus kon ik 'mijn' Ben vandaag ook niet zien. Gelukkig heb ik met zijn opa af kunnen spreken dat ik hem vanmiddag nog in het huis van de opa een laatste bezoekje kon brengen en hem ook zijn eigen blaasvoetbalspel cadeau kunnen geven. Hij was er erg blij mee en bleef maar vragen om ermee te spelen. Samen met zijn opa en zijn vader zijn we nog iets gaan drinken. De opa sprak een mooi dankwoord voor ons en ik heb hen bedankt voor het feit dat zij, in tegenstelling tot vele andere Ghanese mensen, inzien dat ook een gehandicapt kind genoeg mogelijkheden in het leven heeft om een zelfstandig bestaan op te bouwen en hem hierin op alle mogelijke manieren ondersteunen. Ik weet niet of het nu kwam omdat dit het laatste afscheid was of omdat ik met Ben een goede bandhebopgebouwd, maar afscheid nemen van hem viel me het zwaarst. Toen we bij Comfort aankwamen zagen we meteen dat zij niet in orde was. Haar ogen waren gezwollen en ze gloeide helemaal. Britta bedacht zich geen moment en wilde met haar naar de dokter. Er was voor de verandering iemand in de buurt die Engels kon en zo kwamen we erachter dat de moeder dacht dat het wel vanzelf over zou gaan, maar het wel goed vond om mee naar de dokter te gaan. Nu heeft Comfort medicijnen gekregen en hopen we maar dat ze zich snel beter voelt. Onze laatste hoop op een normaal afscheid was Mabla. Maar... zij en haar moeder waren 'not around'. Daarom zijn we vanochtend met de houten rollator naar haar toegegaan. Dat cadeau werd vol enthousiasme ontvangen. Uiteindelijk afscheid te moeten nemen van die schaterlachende kleine meid viel ons allemaal zwaar.

Vandaag was dan voor mij de laatste werkdag in Buduburam. Alle kinderen waren 'sad' dat ik niet meer zou komen. Zelfs Fabrice, die normaal de stoere bink uit wil hangen, toonde duidelijk zijn emoties. Uiteraard werden er weel veel foto's gemaakt, want daar zijn de kinderen hier gek op. Als afscheidscadeau kreeg ik een prachtige Afrikaanse jurk, die ik natuurlijk meteen aan moest trekken. Ook hier waren er voor de kinderen lolly's, voor de leraren koekjes en een foto-cd voor de school. Sommige leraren hebben meteen een hele tijd achter de computer gezeten om alle foto's te bekijken. Wat zal ik ze allemaal missen!

Totaal onverwacht bleek Sinterklaas toch nog aan mij gedacht te hebben. Deze week ontving ik namelijk een witte (!) chocoladeletter per post. Hij was weliswaar een beetje gesmolten, maar na een paar uurtjes in de ijskast smaakte hij nog prima. Ik wist trouwens niet dat een chocoladeletter zo typisch Nederlands was, dat zelfs mijn Duitse medestudenten nog nooit een chocoladeletter gezien hadden. Het spreekt voor zich dat ik ze niet alleen heb laten kijken maar ook mee heb laten snoepen ;)

Het hoofd van de school in Winneba, zei: "Goodbye is the saddest word". Wij stelden daarom voor "See you!" te zeggen. Want een ding weten we zeker: ooit komen we nog eens terug naar Ghana. We zijn nu al helemaal gek op dit land en waarschijnlijk wordt dat tijdens onze rondreis in de komende weken alleen maar meer. Van die reis zal ik dan ook volop gaan genieten. Ik zal dan waarschijnlijk wel wat minder tijd achter de computer verbrengen, dus weet niet wanneer ik jullie weer op de hoogte kan brengen van mijn belevenissen. Maar zodra ik de kans heb horen jullie weer van me en ik vind het zeker ook leuk weer jullie reacties te lezen.

Heel veel groetjes,
Marielle